برهنگی در تاریخ تصویری جهان از گذشته ای
طولانی و مفصل حکایت دارد . اما در عرصه هنر ها از جمله نقاشی و مجسمه سازی اگر آنرا به
تاریخی مشخص محدود کنیم. نوزایی چرخشی بود که ذائقه غرب را
به آن تغییر داد.
مجسمه های اساطیر یونان باستان که حاوی جزییات عریان از اندام زنان و مردان با آناتومی و
تناسبات دقیق و کمال یافته بود در بطن انواع معماری آن روزگار به مظاهر بارز آن عصر بدل می شد.
برهنگی شخصیت های اسطوره ای مربوط به ماهیت فوق انسانی آنها بود. آنها به چیزی بیش
از انسان اشاره داشتند و نیازی نبود تا بدن هایشان را با لباس بپوشانند.پیکر بی عیب و نقص
آنها به عنوان مدل های مرجع عمل می کردند. آنها نمایانگر آرمان زیبایی فیزیکی هستند که
در مجسمه های قدیمی نشان داده شده است.
فیگور های لخت و تجاربی از این نوع که پس از رنسانس اوج گرفت به سنتی در آتلیه های
هنری بدل شد . مدل ها ی واقعی زن و مرد در برابر نقاشان حالت گرفتند . برخی از
هنرمندان زنان نزدیک به خود را موضوع کار قرار دادند. در ابتدا هدف دستیابی به قوائد زیبایی
آرمانی بود که سنت هنرهای روم و یونان است . حتی مدت ها مجسمه های قدیمی نیز
الهام بخش هنرمندان بود واز آنها به عنوان منبع برای اصلاح نواقص مدل واقعی استفاده می کردند.
اواسط قرن نوزدهم هنرمندان نوگرایی چون مانه و مجسمه سازانی چون رودن اغلب ترجیح
می دادند از مدل های آماتور استفاده کنند .بدین گونه حالت های واقعی تر اندام زن و مرد به دنیای
نقاشی پا نهاد . زیرا شخصیت و حرکات خودجوش آنها که گاه به انعکاس حس شهوانی نیز
می انجامید فرم های طبیعی تری را به نقاشی افزود. در حقیقت تصاویر برهنه که امتیاز فوق بشری
داشت به فرهنگی قابل استفاده برای همه موضوعات درآمد. نکته اساسی خواستگاه رنسانس نیز
فرو ریختن جایگاه و حرمت تعالیم مذهبی بود و از اینرو به مبارزه علیه همه لیمیت ها برخواست
و با ملجا قراردادن فرهنگ باستان و پیکره های اساطیری آن پوشیدگی و حجاب را کنار نهاد.
موضوعات اساطیری به هنرمندان این امکان را می داد تا بتونند بدن های برهنه را تصویر کنند.
که در اغلب نقاشی های مذهبی اجازه ی آن را نداشتند. نقطه عزیمت این مسیر ایتالیای قرن پانزدهم
بود . شخصیت های اساطیری . خدایان شوکت و زیبایی ،مظهر و تاکیدی بر ویژگی های خاص
افراد معاصر شدند.برای نمونه لویی چهاردهم در فرانسه (ملقب به پادشاه خورشید) در بسیاری از
نقاشی های قرن شانزدهم به آپولون ،خدای خورشید پیوند داده می شد.
ونوس ،به عنوان خدای زیبایی و عشق،مظهر و نماد بدن کامل و زیبا است که همیشه موضوع چالش برانگیزی برای
هنرمندان در نقاشی بوده است. بیشتر نقاشی های ونوس را در لحظه ی تولد او که از دریا بیرون می آید
،یا دراز کشیده و گاهی اوقات نیز او را خوابیده نشان می دهند. هنرمندان همچنین او را در حالت های
مختلف کما بیش خوش هیکل و شهوانی نشان داده اند و در عین حال مهارت خود را در آناتومی نیز
به نمایش گذاشته اند. این در حالی است که در دستگاه کلیسا آزاد نبودند حتی دست و پا ی پوشیده را
در قاب تصویر بگنجانند.آنها به تدریج ظاهر مسیح را با آپولون برابر کردند و سپس از اندام برهنه در
موضوعات مذهبی استفاده نمودند(به طور مثال پیکر عریان مسیح درآثارروبنس و ...) تا در
قرن نوزدهم جسارت کافی پیدا کردند تا در تصاویری غیر مذهبی برهنه ها راهم اضافه کنند.
در 1836 نقاش فرانسوی ،ادوارد مانه ،رسوایی بزرگی با خلق اثر ناهار در چمنزار به پا کرد.
تابلویی که اینک در موزه ارسی در پاریس نگهداری می شود.
وی به وضوح زن لختی را در تصویر نشان داد که در کنار دو مرد ملبس و متشخص نشسته است.
(این اثر نیز بر اساس یک تصویر قدیمی از احتمالا صفحه کتاب در قرون پیشین بهره برده است.
و جزییات و حالات دقیقا کپی از آن اثر است . با این تفاوت که آدم های امروزی جای شخصیت
های آنرا گرفته اند.)این شاید از نخستین آثار آوانگارد در عرصهnude و تصاویر برهنه است.
واکنش ها نسبت به این اثر بسیار شدید و منفی بود اما دیری نگذشت که به تدریج از مقاومت افکار عمومی
در برابر این گونه هنجارشکنی ها کاسته شدو به نوعی تقاضا بدل گشت.
وقتی تابوی فرهنگ اجتماعی و تصویری زیر پا قرار گرفت آنوقت موج عظیمی از سلایق
مربوط به تجارب برهنه سازی به راه افتاد.دیگر در برابر آن هیچ دستگاهی مقاومت نکرد و
آزاد سازی انگیزه های مختلف از جمله تمایلات جنسی نیز در همه آثار هنری شکوفا گردید.
شاید به گمان من نقاشی بیشتر از هر زمان دیگری وقت خود را مصروف باور به این آزادی کرد.
در سینما به زعم من کارگردان بزرگی چون فلینی بازخوردهای چالش برانگیز چنین دورانی را
در آثارش به تصویر کشاند.
رفته رفته با صنعتی شدن و ظهور سرمایه داری
جدید مقیاس این حرکت تغیرات وسیعی را در عرصه گرافیک وعکاسی و سایر رسانه ها
ایجاد کرد و مرزهای اخلاقی و فرهنگی را یکی یکی پشت سر نهاد . کا ر تا آنجا پیش رفت
که کالا و شی وارگی برای سرمایه گذار و مصرف کننده تصاویر برهنه از همه غایات
زیبایی مادی و معنوی آن جدا شد و تفکیک آنرا نیز برای مخاطبین دشوار نمود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر