۱۳۸۹ اسفند ۷, شنبه

چهل ستون

شاه طهماسب صفوي درسال ‎951 هجري قمري به دليل تهديدات ترکان عثماني تصميم به‌ انتقال پايتخت از تبريز به قزوين گرفت و در همين سال بود که ‌اراضي موسوم به زنگي‌آباد را از ميرزا شرف جهان يکي از بزرگان و معتمدان شهر براي احداث بناي شاهي خريداري کرد.
شاه طهماسب به معماران برگزيده کشور دستور داد تا باغي به ‌شکل مربع در آن بسازند و در ميان آن عمارتهاي عالي، تالار، ايوانها و حوض هاي زيبا بنا کنند.
"عمارت کلاه فرنگي" به همراه "سردر عالي قاپو" تنها بناهاي باقي مانده از باغهاي دوره صفويه در قزوين است.
اين بنا در دوره قاجاريه توسط "سعدالسلطنه" فرماندار وقت قزوين بازسازي شد و چهلستون نام گرفت.
عمارت چهلستون ساختماني هشت گوش و در دوطبقه به مساحت تقريبي ‎ 500مترمربع بنا شده ‌است.
رواقي با ستونهاي آجري و قوسهاي نيم دايره اي بنا را در برگرفته و بر بالاي آن ايواني با ستونهاي چوبي استوار گرديده است.
نقشه بنا داراي طرحي با محورهاي صليبي و برون گرا و سقف طبقه ‌همکف پوشيده از مقرنس با طرح‌هاي بديع و سقف طبقه فوقاني خنچه پوش است.
نقاشي هاي ديواري طبقه اول نمونه اي از هنر نگارگري مکتب قزوين و داراي شهرت جهاني است.
اين ديوارهاي مزين به نقاشي و ديوارنگاره ها در نوع خود منحصر به فرد و کاملا مرتبط با
ویژگی های نگاره های  نگارگری ایرانی مکتب صفوی قزوین است.
 وجود سه لايه ديوارنگاره حاکي از گذشت ادوار مختلف تاريخي بر آن است.
تعداد نقاشي‌هاي ديواري اين بنا مشخص نيست، اما طبق گفته‌هاي "عبدالملک شيرازي" و "قاضي احمد حقي"، بخشی از
 اين نقاشي‌هاي ديواري  همراه با آب طلا بوده‌اند.
مکتب حاکم بر اين نقاشي‌ها از تغيير و تحولات سياسي نيز تاثير گرفته، به ‌نحوي که ظهور نادرشاه و مکتب افشاريه در چهل‌ ستون ديده مي‌شود.
همچنين ظهور قاجار نيز در سومين لايه نقاشي هاي کاخ چهل ‌ستون ديده مي‌شد که به مرور زمان از ميان رفته است.
برخي معتقدند بناي هشت بهشت اصفهان با گرته برداري از اين اثر ساخته شده است.
با اينکه عبدي بيگ شيرازي شاعر ومورخ دوره شاه طهماسب در اشعار خود عمارتهاي شاهي را به دقت توصيف نموده ولي نامي از هنرمندان نقاش و معمار بنا نمي برد، اما بيگ نقاشي‌هاي ديواري بیرونی و دروني کاخ چهل‌ستون قزوين را اثر ميرزا علي نقاش، مظفرعلي نقاش، علي‌اصغر کاشي، عبدالجبار استرآبادي و رضا عباسي که از ماهرترين استادان زمان خود بوده اند دانسته است.

هیچ نظری موجود نیست: